ملاج سر کجاست ؟

این محل ها که به نقاط نرم موسومند به قسمتهایی گفته می شوند که امر استخوانی شدن در آنها به طور کامل انجام نگرفته است . این مناطق امکان تحت فشار قرار گرفتن سر را هنگام تولد به وجود می آورد . پزشکان ملاجها را در تعیین موقعیت سر نوزاد هنگام وضع حمل مفید تشخیص می دهند. گرچه نوزاد هنگام تولد ملاج های زیادی دارد اما محل قرار گرفتن شش ملاج از این تعداد ثابت هستند

ملاج یا فونتانل (Fontanelle) به بخشهایی از جمجمه نوزادان گفته می شود که پس از تولد هنوز استخوان کاملاً کلسیفیه نشده است و نرم است.این بخش ها همان فاصله های بین صفحات مختلف جمجمه کودک است که در نهایت به هم میپیوندند.

ملاج قدامی و فرونتال

انسان دو نوع ملاج (فونتانل قدامی یا فرونتال) و فونتانل خلفی (اکسیپیتال) دارد. فونتانل ها در محل درزهای استخوانهای جمجمه قرار دارند و بتدریج بسته میشوند.

درز (Sutures) بین مفاصل جمجمه وجود دارند. در جنینی فضاها بزرگ بوده و امکان حرکت و جا بازکردن را می‌دهد و بعدها به صورت خطی نازک باقی می‌مانند. با بالارفتن سن بافت لیفی باقی‌مانده هم تحلیل رفته استخوانی می‌شود که این فرایند سینوستوز (Synostose) نام دارد.

در حالت طبیعی ، ملاج خلفی باید در حدود دو ماهگی بسته شود . ملاج قدامی بیشتر کودکان تا حدود ۱۴ ماهگی بسته میشود ، اما ممکن است تا دوسالگی هم طول بکشد

مراقبت از فونتانل در نوزادان

• هنگام بلند کردن سر کودک ، دست بزرگسال باید از گردن حمایت کرده و فونتانل خلفی را بپوشاند.
• توصیه می شود در دماهای سرد حتما  ، سر کودک را با یک پوشش نرم بپوشانید. به این ترتیب ملاج قدامی و خلفی از سرما محافظت می شوند.
• برای جلوگیری از عفونت تا زمان بسته شدن کامل پوست سر باید پوست جمجمه تمیز نگه داشته شود.
• تا بسته شدن ملاج ، باید به نوزاد مایعات به اندازه کافی برسد.

آیا ملاج سفت نوزاد مشکل زاست؟

هنگام تولد نوزاد دو ملاج یكی در ناحيه قدامی كه بسيار نرم بوده و دیگری در ناحيه خلفی پشت سر شير خوار قابل تشخيص است. نوزادانی كه در موعد مقرر متولد می شوند ملاج ناحيه قدامی طی 9 تا 18 ماه و ملاج ناحيه خلفی تا 4 ماهگی بسته می شود. ملاج توسط پزشک قابل معاینه است و او می تواند متوجه شود که آیا ملاج باز است یا نه. شما به هیچ وجه با دست زدن به این نواحی از سر نمی تواند تشخیص دهید که ملاج باز است یا بسته. در هر صورت باز هم تاکید می شود که ملاج قدامی از سن 9 تا 18 ماهگی شروع به بسته شدن می کند و ملاج خلفی تا سن 4 ماهگی بسته می شود. در برخی موارد بسته شدن زود هنگام استخوان ملاج سر در شيرخوار ناشی از رشد غير طبيعی سر در یك قطب است٬ در صورت مشاهده این روند والدین باید شيرخوار را به مراكز بهداشتی و درمانی ارجاع دهند. در برخی موارد اختلالات و مشكلات استخوانی همراه با عوامل ژنتيكی در این امر دخالت دارد كه برای بررسی بيشتر باید به متخصص مربوطه ارجاع داده شود. بسته شدن زود هنگام استخوان ملاج سر درشيرخوار علائمی بالينی دیگر از قبيل اختلال دید٬ مشكلات چشم٬ نواقص اسكلتی كه منجر به چسبندگی دو انگشت همراه با سندرم ژنتيكی می شوددر صورت دیدن این مشکل میتوانید از بهترین دکتر های متخصص نوزاد مشاوره آنلاین یا نوبت حضوری آنلاین دریافت کنید. در این صورت باید اقدامات درمانی لازم تحت نظر پزشك متخصص برای نوزاد انجام شود.

ملاج کودک کی بسته می شود و عوارض زود بسته شدن استخوان ملاج سر در نوزادان 

ملاج قدامی لوزی شکل و اندازه طبیعی آن ۱۰+ ۲۰ میلیمتر است و تا سن ۱۸- ۱۲ ماهگی بسته میشود . فونتانل پشتی یا خلفی در پشت سر به اندازه نیم در نیم سانتیمتر دیده میشود و تا حداکثر سن ۴ ماهگی بسته میشود.

ممکن است ملاج نبض داشته باشد و یا هنگام گریه برآمده تر به نظر آید که کاملا طبیعی است .مادر باید بداند اگر ملاج فرورفته / برجسته یا بزرگتر و کوچکتر از حد طبیعی بود به پزشک مراجعه کند.

دیر بسته شدن ملاج‎ها نشانه مسائلی مثل کمبود کلسیم / هیدروسفالی ( تجمع مایع در سر ) و بعضی بیماری‎های مادرزادی است و زود بسته شدن آن نشانه میکروسفالی و عقب ماندگی ذهنی است.

بسته شدن زود هنگام استخوان ملاج سر در نوزادان از مسائل مورد توجه و پر اهمیت علم پزشكی در حوزه مغز و اعصاب است كه در برخی موارد نگرانی هایی را برای والدین ایجاد می كند.

بسته شدن زود هنگام استخوان ملاج سر در شیرخوار علائمی بالینی دیگراز قبیل اختلال دید، مشكلات چشم، نواقص اسكلتی كه منجر به چسبندگی 2 انگشت همراه با سندرم ژنتیكی می شود را به همراه دارد كه در این صورت باید اقدامات درمانی لازم تحت نظر پزشك متخصص برای نوزاد انجام شود.

لزوم درمان جراحی از دو جنبه است :

1- جنبه زیبائی: برای زیبا و طبیعی تر شدن جمجمه و صورت

2-جنبه مغزی : اگر مغز تحت فشار باشد باید با جراحی فشار موجود بر مغز کاسته شود و برای رشد آتی مغز ایجاد فضا نمود.

در مورد اول انجام جراحی الزام حیاتی ندارد و به تصمیم والدین بستگی دارد ولیکن تاخیر در انجام آن از اثر جراحی می کاهد. در مواردی که مغز تحت فشار باشد، درمان جراحی بطور حتم توصیه می شود و تاخیر در عمل جراحی ممکن است موجب صدمه دائمی مغزی شود.