علائم کم شنوایی عصبی

 

کم شنوایی حسی عصبی (SNHL) چیست؟

گوش انسان شامل سه بخش خارجی، میانی و داخلی می باشد. کم شنوایی حسی عصبی (Sensorineural Hearing Loss) که به نام کم شنوایی عصبی نیز شناخته می شود، ناشی از اختلال و یا صدمه به گوش داخلی است. بخش حلزونی گوش داخلی دارای سلول‌های مویی شکل است که پیام شنوایی را به سیگنال های عصبی تبدیل و به عصب شنوایی منتقل می کنند. در صورتی که به این سلول‌ها  آسیب برسد (بخش حسی)، یا اینکه عصب شنوایی (بخش عصبی) آسیب ببیند، انتقال پیام عصبی شنوایی به مغز دچار اختلال می شود و باعث کم شنوایی حسی عصبی می شود. کم شنوایی حسی عصبی، اختلالی دائمی است و شایع‌ترین نوع کم شنوایی در میان بزرگسالان و به خصوص سالمندان به شمار می آید.

عوامل ایجاد کننده کم شنوایی حسی عصبی

عوامل متعددی وجود دارد که می توانند باعث کاهش شنوایی حسی عصبی از کم شنوایی جزئی تا نوع عمیق شوند. این اختلال می تواند مادرزادی و یا بر اثر عوامل دیگر ایجاد شود.

• کم شنوای مادرزادی یکی از شایع‌ترین اختلالات شنوایی در هنگام تولد می باشد که علت آن می تواند ژنتیکی و یا محیطی باشد. کم شنوایی مادرزادی می تواند در اثر میکروارگانیسم‌هایی مانند سیفلیس (باکتری)، سیتومگالوویروس (شایع‌ترین عامل ویروسی کاهش شنوایی)، سرخجه (ویروس)، توکسوپلاسموز (انگل) و هرپس (ویروس) و همچنین در اثر مصرف برخی داروها و بیماری‌ها مانند جنتامایسین، استرپتومایسین، یرقان، دیابت مادر، نارس بودن و ... ایجاد شود.
• شنیدن صداهای بسیار بلند به مدت طولانی و یا برخی صداهای مهیب مانند انفجار یا تیراندازی (حتی یک بار)
• شایع‌ترین علت افزایش سن و کهولت سن است که معمولا در سنین 65 تا 75 سال اتفاق می‌افتد (پیرگوشی)
• تروما یا ضربه به سر
• بیماری‌های خودایمنی
• تومور عصب شنوایی (آکوستیک نوروما)
• بیماری منیر (Meniere) که در آن فشار مایع درونی گوش داخلی افزایش می یابد.

 

مطاله بیشتر: عفونت گوش میانی چیست؟

 

علائم کم شنوایی حسی عصبی

شنوایی از حواس پنج‌گانه مهمی است که اختلال در آن می تواند مشکلات زیادی در رابطه با برقراری ارتباط با دیگران، عاطفی و اجتماعی ایجاد کند. شناخت علائم کم شنوایی حسی عصبی می تواند به تشخیص به موقع بیماری و اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند.

این نوع از کم شنوایی می تواند یک و یا هر دو گوش را درگیر کند. در اغلب موارد کم شنوایی حسی عصبی اختلالی تدریجی است و علائم آن را به مرور احساس می شود. کم شنوایی ناگهانی شیوع بسیار کمی دارد و به ندرت اتفاق می‌افتد  و علائم آن در عرض چند روز ظاهر می شوند. اختلال کم شنوایی حسی عصبی غالبا روی کیفیت و بلندی صدا تاثیر می گذارد و باعث می شود افراد صحبت‌های دیگران را به صورت ناواضح بشنوند.

افراد مبتلا به کم شنوایی حسی عصبی معمولا علائم زیر را تجربه می کنند:

• عدم توانایی در شنیدن و درک صداهای ریز و آهسته (فرکانس بالا)
• عدم درک صدا در صورت وجود صداهای زمینه‌ای (در مکان‌های شلوغ مانند ایستگاه مترو، ورزشگاه، نمایشگاه، ساخت و ساز ساختمان‌ها)
• گوش دادن به صحبت دو یا چند نفر دشوار است
• صدای افراد را می شوند اما ناواضح است و آن را درک نمی کنند
• عدم تعادل و گیجی
• صداهای نویز مانند، وزوز و زنگ مانند را حس میکنند

تفاوت کم شنوایی حسی عصبی با انتقالی چیست؟

کم شنوایی حسی عصبی با آسیب به گوش داخلی (بخش حلزونی) و یا عصب شنوایی ایجاد می شود. اگر صدا نتواند از گوش خارجی یا میانی عبور کند، کم شنوایی انتقالی نامیده می شود که می تواند به دلیل گرفتگی گوش توسط جسم خارجی، پارگی پرده گوش، عفونت گوش، آنومالی گوش خارجی و میانی و ... باشد. با این وجود هر دو نوع کم شنوایی علائم مشابهی دارند. فرد دارای کم شنوایی انتقالی صداها را مبهم، گنگ و ناواضح می شنود.کم شنوایی حسی عصبی نیز این علائم را دارد با این تفاوت که صدای وزوز و زنگ خوردن گوش و سرگیجه نیز احساس می شود.

آیا علائم کم شنوایی حسی عصبی پیشرفت می کنند؟

در صورتی که دلیل کم شنوایی حسی عصبی ناشی از انفجار و صدای بلند باشد، علائم آن ثابت باقی می ماند اما در صورتی که علت آن مادرزادی و یا ناشی از کهولت سن باشد، علائم آن می توانند پیشرفت کنند.

 

 

تشخیص کم شنوایی حسی عصبی

پزشک شما برای تشخیص دقیق ممکن است از چند تست ساده استفاده کند:

• اتوسکوپ: اتوسکوپ دستگاهی است که پزشک بوسیله آن گوش خارجی و میانی را بررسی میکند. این روش برای تشخیص نوع کم شنوایی است. از این طریق کم شنوایی حسی عصبی قابل تشخیص نمی باشد، بنابراین پزشک به بررسی پارگی پرده گوش، عفونت، گرفتگی مجرای گوش، جرم و تجمع مایع می پردازد. اگر هیچ کدام از این موارد مشاهده نشد، احتمال کم شنوایی حسی عصبی بیشتر می شود.
• تست وبر (Weber): پزشک یک دیاپازون را وسط سر بیمار قرار می دهد و آن را مرتعش می کند. در حالت نرمال حس هر دو گوش مشابه است. در این تست اگر مریض دارای اختلال حسی عصبی باشد در گوش سالم بهتر می‌شنود و اگر هدایتی باشد گوش معیوب شنوایی بهتری دارد.
• تست رینه (Rinne): پزشک دسته دیاپازون مرتعش شده را روی استخوان ماستوئید در پشت گوش قرار می دهد. بیمار در این حالت صدا را از طریق استخوان‌ها می شنود. پزشک هر زمان که حس کرد صدا قطع شده است، دیاپازون را جلوی همان گوش قرار می دهد اگر فرد باز هم صدا را شنید، مشکل حسی عصبی و اگر قادر به شنیدن نبود، مشکل کم شنوایی انتقالی می باشد.
• ادیوگرام (Audiogram): این آزمایش توسط متخصص شنوایی‌شناس انجام می گیرد که در طی آن فرد درون یک اتاق ضد صدا می نشیند و توسط هدفون، صداهایی را با فرکانس‌های متفاوت برای هر دو گوش او پخش می شود. این تست به یافتن کمترین میزان صدایی که شنیده می شود و فرکانس‌های خاص کم شنوایی کمک می‌کند

  درمان کم شنوایی حسی عصبی

  در حال حاضر هیچ درمان دارویی برای کم شنوایی حسی عصبی وجود ندارد. در صورتی که سلول‌های مویی بخش حلزونی آسیب دیده باشند، با سمعک و کاشت حلزون تا حدودی می توانند کم شنوایی را جبران کنند.