عوارض سقط جنین برای مادر

سقط جنین به دلایل مختلفی انجام میشود. گاهی جنین به صورت طبیعی و به دلایلی که مربوط به شرایط جسمانی یا روانی مادر است، خود به خود سقط میشود. گاهی نیز به دلایلی از جمله سلامت مادر، ناقص بودن جنین و بارداری ناخواسته جنین را با استفاده از دارو یا عمل جراحی، به طور عمدی عمدی از رحم خارج میشود.  

سقط جنین به هر صورت که باشد، عوارضی را برای مادر به همراه خواهد داشت. این عارضه ها جسم و روان مادر را تحت تاثیر قرار میدهد. به طور معمول سقط جنین تا سه ماهگی، عوارض چندانی نخواهد داشت و عوارض اصلی و خطرناک در اثر سقط جنین های بزرگتر ظاهر میشود. در هر حالت بهتر است مادری که جنینش را به هر دلیلی سقط کرده زیر نظر متخصص زنان زایمان باشد. 

در برخی کشورها سقط جنین به دلیل بارداری ناخواسته ممنوع است و به همین دلیل برخی بانوان ناچارند به کلینیک های غیرقانونی و روشهای سنتی و غیرمعمول روی بیاورند که طبق آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی هر ۹ دقیقه یک خانم در اثر عوارض ناشی از سقط جنین بی‌کیفیت و پرخطر جان خود را از دست میدهد.

عوارض جسمانی پس از سقط جنین عمدی برای مادر:

خونریزی شدید:

رایج ترین عارضه سقط جنین خونریزی است.

البته خونریزی بعد از سقط جنین، واکنشی طبیعی از سوی رحم تلقی شده است. اما اگر این خونریزی به طرز قابل توجهی شدید و غیر قابل توقف باشد، به احتمال زیاد رحم یا دهانه رحم، سوراخ یا پاره شده است. اگر پزشک این تشخیص را بدهد باید سریعاً خون به مادر انتقال داده شود و جراحی های لازم انجام گیرد. سرگیجه، تپش قلب، ضعف و رنگ پریدگی از نشانه های از دست دادن خون زیاد است. به محض مشاهده این علائم سریعاً خود را بیمارستان برسانید. افراد زیادی در اثر خونریزی ناشی از سقط جنین، جان خود را از دست داده اند.

عفونت:

در بسیاری از افرادی که سقط جنین انجام داده اند، عفونت بسیار متداول است. این عفونت ممکن است به دلیل استفاده از ابزار آلات غیر استریل یا باقی ماندن ابزار جراحی در بدن مادر رخ دهد. اگر به این نوع عفونت ها رسیدگی به موقع نشود، ممکن است در بدن انتشار یافته و جان مادر را دچار خطر جدی کند.

سقط جنین ناقص:

از شایع ترین عوارض سقط جنین، باقی ماندن بخشی از بافتهای جنین در رحم مادر است، به همین دلیل به آن سقط جنین ناقص گفته میشود.

خونریزی های مداوم و دردهای مزمن و تورم غیر عادی در ناحیه زیر شکم میتواند نشان دهنده سقط جنین ناقص باشد. اگر این درد و خونریزی بیشتر از دو هفته طول بکشد، باید به پزشک متخصص مراجعه فرمایید. اغلب بافت های باقیمانده در رحم به مرور زمان و با دفع بافت، از بین میروند. اگر این عمل به صورت خود به خود انجام نشد، پزشک روش هایی مثل روش D&C (دیلاتاسیون و کورتاژ) یا مصرف داروهایی مثل میزوپروستول را تجویز میکند تا باقیمانده جنین از رحم پاک شود.

سندرم آشرمن (سندروم چسبندگی داخل رحمی):

 نام دیگر این سندروم چسبندگی داخل رحمی است. این سندروم چندان شایع نیست و فقط برخی از افراد دچار آن میشوند. سندرم آشرمن اغلب به دلیل عفونت های رحمی و دیلاتاسیون و کورتاژ ایجاد میشود. این عفونت ها یا کورتاژ زخم هایی در رحم ایجاد میکند که به آن چسبندگی نیز میگویند. اگر این زخم ها بدون درمان در رحم باقی بمانند، بارداری های بعدی را دچار مشکل کرده و احتمال سقط جنین و ناباروری را افزایش میدهد. مشخص ترین نشانه این سندرم، عادت ماهیانه نامنظم است. این چسبندگی با عمل جراحی قابل برداشتن است و پس از جراحی امکان دوباره باردار شدن وجود دارد.

سقط جنین به دفعات:

اگر بیش از یک بار سقط جنین طبیعی در کسی اتفاق بیفتد، به احتمال بالا مشکلی در بدن فرد وجود دارد که نمی تواند بارداری را ادامه دهد.از جمله این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

• سندرم آشرمن
• غیرعادی بودن دهانه یا گردنه رحم
• فسفولیپید
• مشکلات ژنتیکی 

آسیب به رحم:

گاهی دستگاه های ساکشن و مکنده ای که در جریان سقط جنین استفاده می شوند، خراش ها و زخم هایی به دیواره رحم ایجاد میکند. همچنین ابزارآلات جراحی و  سقط نیز ممکن است به رحم آسیب جدی وارد کند. به حدی که پزشک در برخی موارد تصمیم به خارج کردن رحم از بدن میگیرد.

آسیب به سایر اندام ها:

علاوه بر اینکه ممکن است عفونت رحم در سایر بخش های بدن انتشار یابد، عمل سقط جنین در مواردی موجب آسیب به روده و مثانه میشود. 

بارداری خارج از رحم:

در دو دهه گذشته با توجه به آمار، همبستگی مثبت میان تعداد سقط جنین و تعداد مبتلایان به حاملگی خارج از رحم مشاهده شده است. سقط جنین عمدی، خطر ابتلا به عارضه بارداری خارج از رحم و حتی ناباروری دائمی را افزایش داده و یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در زنان محسوب میشود.

 
زایمان زودتر از موعد (زایمان زودرس):

به دلیل آسیب های وارد شده به رحم در اثر سقط جنین و ضعیف شدن آن، احتمال زایمان زودرس در حاملگی های بعدی افزایش می یابد.

سرطان:

در صورت سقط جنین، خطر سرطان پستان در فرد دو برابر افزایش می یابد. خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، سرطان تخمدان و سرطان کبد نیز نسبت به افرادی که سقط جنین نکرده اند، بیشتر است.

سایر عوارض جسمی:

• نامنظم شدن عادت ماهانه
• افزایش ترشحات واژنی
• دردناک شدن روابط جنسی
• عفونت مزمن در رحم
• حساسیت پستانها سرگیجه
• سردرد
• خونریزیهای غیر قابل توقف
• درد و انقباض زیر شکم از عوارضی است که حتی پس از بهداشتی ترین سقط جنین ممکن است اتفاق بیفتد.

عوارض روانی پس از سقط جنین عمدی برای مادر

افسردگی:

احساس ناراحتی و غم پس از سقط جنین، احساسی کاملاً طبیعی است. اما مهم است که این احساس مورد توجه قرار بگیرد و اگر تبدیل به افسردگی شد، درمان آن به صورت جدی دنبال شود. ممکن است افسردگی پس از سقط جنین تشابهاتی با افسردگی پس از زایمان داشته باشد. اگر علائمی همچون احساس ضعف و خستگی بدون دلیل مشخص، تغییر الگوی همیشگی خواب و خوراک، ضعف در تمرکز، یادگیری و حافظه و یا افکار خودکشی در خود مشاهده کردید، حتما به مشاور یا روانشناس مراجعه کنید تا هرچه سریعتر حال درونیتان بهبود یابد.

اضطراب:

 برخی مادران پس از سقط جنین ممکن است دچار اختلال اضطراب پس از سانحه یا استرس شوند. این استرس و اضطراب تا مدتی همراه فرد خواهد بود و ابعاد مختلف زندگی او را تحت تاثیر منفی خود قرار میدهد. اگر دچار استرس زیاد و آزاردهنده شده اید،. بهتر است به روانشناس یا مشاور مراجعه کنید. چرا که اگر آثار روانی سقط جنین در فرد باقی بماند، اثرات آن شغل، تحصیل و روابط شخصی و عاطفی فرد را تحت تاثیر قرار گرفته و اگر فرد تصمیم به بارداری مجدد بگیرد، در عملی کردن این تصمیم نیز ممکن است مشکلاتی برایش پیش آید.  

احساس سرزنش و گناه:

برخی از بانوان ممکن است از کرده خود پشیمان شوند و شبانه روز خود را سرزنش کنند و از دست خود عصبانی باشند. این احساس تا حدی که زندگی فرد را مختل نکند، طبیعی است و به مرور از بین میرود. برخی از افراد ممکن است برای فرار از احساس گناه خود، به مواد مخدر و الکل روی بیاورند که همین، سلامت آنها را بیشتر تهدید میکند.