ارتودنسی چیست و انواع ارتودنسی نامرئی، سرامیکی، متحرک، لینگوال و ..

 

ارتودنسی چیست؟

دندان‌های سیم پیچی شده شاید اولین چیزی است که با شنیدن کلمه ارتودنسی به ذهن شما می‌آید . اما همه دانشتان اینگوجا خلاصه نمی‌شود . اُرتودنسی یکی از رشته‌های تخصصی دندانپزشکی است. این کلمه مرکب از دو واژه «ارتو» به معنای راست و «ادوس» یا مشتق آن «دنس» به معنای دندان است. ارتودنسی اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی می‌‌باشد. هر چند معنای لغوی این کلمه به دندان اشاره دارد اما محدوده فعالیت این رشته استخوان‌های فک، بافت نرم و دندان‌ها است. به عبارتی هرگونه ناهماهنگی مرتبط با هریک از اجزاء فوق با درمان‌های ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی قابل درمان است.

درمان ارتودنسی به چه کسانی  پیشنهاد می‌شود؟

درمان ارتودنسی توسط دندانپزشکان به افرادی پیشنهاد می‌شود که دارای ناهنجاری‌های فک و دندان هستند. در بسیاری از مواقع و در سنین پایین ناهنجاری‌های فکی دهانی به واسطه درمان‌های ارتودنسی بر طرف می‌شوند و فرد دیگر نیازی به جراحی که بسیار پر دردسر و هزینه است نخواهد داشت.

در بعضی موارد نامرتب بودن ردیف‌های دندانی باعث می‌شود تا در اثر افتادن دندان‌ها بر روی همدیگر، پوسیدگی  زودتر از موعد اتفاق بیفتد. درمان ارتودنسی با ردیف کردن دندان‌ها در کنار هم از این اتفاق جلوگیری می‌کند و مانع از پوسیدگی و افتادن زودتر از موعد دندان‌ها می‌شود.

علاوه بر تمام مزایایی که برای این درمان ذکر کردیم اصلاح نقص جویدن نیز با درمان ارتودنسی اتفاق می‌افتد و بدین ترتیب می‌توان گفت که هدیه ارتودنسی به افراد، علاوه بر لبخندی زیبا تر و تاثیرگذارتر سلامت جسمی ‌و روحی حاصل از تغذیه مناسب خواهد بود.

با چند اصطلاح در ارتودنسی آشنا شویم 

بریس‌های دندانپزشکی:

ابزاری هستند که برای اصلاح نامرتبی و کج بودن دندان‌ها و یا مشکل در فک مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

براکت ارتودنسی:

براکت‌ها اجزای کوچکی هستند که با چسب مخصوص به دندان‌ها می‌چسبند. 

بند ارتودنسی:

بندها جزء شناخته شده ترین اجزای بریس ارتودنسی هستند و به عنوان حلقه‌های تکیه گاه بریس استفاده می‌کنند. بند‌ها به دندان‌های عقبی بیمار اتصال داده می‌شوند.

انواع ارتودنسی 

ارتودنسی انواع مختلفی دارد از جمله:

• ارتودنسی با براکت فلزی
• ارتودنسی ثابت با براکت سرامیکی
• ارتودنسی با پلاک متحرک
• ارتودنسی نامرئی (با پلاک‌های شفاف)
• ارتودنسی لینگوال از پشت دندان

در ادامه قصد داریم شما را با هریک از روش‌های فوق بیشتر آشنا کنیم.

ارتودنسی فلزی

 

 

براکت‌های فلزی کوچکی که بر روی دندان چسبانده و با سیم‌های نازکی به هم متصل و در جای خود ثابت می‌شوند. این فرایند به آرامی ‌و به مرور زمان برای اصلاح موقعیت صحیح دندان و فک‌ها اتفاق می‌افتد که تمام این قسمت‌ها ثابت هستند و بیمار نمی‌تواند آن را از دهان خارج کند. به همین دلیل بیمار باید بیش از پیش در رعایت بهداشت دهان و دندان بکوشد تا بهترین نتیجه ممکن به دست آید.

 

ارتودنسی ثابت سرامیکی

 

 

در این روش حلقه‌های فلزی اطراف تمام دندان‌ها، از جمله دندان‌های قدامی‌، گذاشته می‌‌شوند. پیشرفت‌های اخیر در زمینه تکنیک‌های اتصال بریس به دندان این امکان را فراهم ساخته است تا بریس مستقیماً به دندان متصل شود و دهان دیگر آن ظاهر ناخوشایند فلزی را نداشته باشد. این مدل براکت‌ها از جنس سرامیک (به رنگ) چینی یا کریستال (بی رنگ) هستند. مزیت عمده این مدل براکت‌ها دید کم آنها در درمان ارتودنسی است. ارتودنسی سرامیکی طی 10 تا 15 سال اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند، به گونه‌ای که در حال حاضر جایگزین زیباتری برای بریس‌های فلزی قدیمی ‌محسوب می‌‌شوند.

 

ارتودنسی  متحرک

 

 

این نوع از ارتودنسی اغلب برای اصلاح فک و دندان‌های بالا که مشکلات جزیی دارند استفاده می‌شد که علاوه بر آن‌ها، تمیز کردن و بهداشت دهان و دندان راحت‌تر است و ریسک ابتلا به بیماری‌ها و بروز مشکلات لثه‌ای را کاهش می‌دهد. 

در این نوع از ارتودنسی به خاطر متحرک بودن، می‌توانید در هنگام غذا خوردن، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، ورزش و ... آن را از دهان خارج کنید. در این نوع ارتودنسی هم برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب، به کار بردن توصیه‌های پزشکتان به منظور جلوگیری از پوسیدگی و اصلاح سریع تر فک و دندان بسیار ضروری است. برای پیشگیری از مال اکلوژن در دوران کودکی می‌توان از مکیدن بیش از اندازه پستانک و شیشه شیر و همچنین مکیدن انگشت شست بیش از سن سه سالگی جلوگیری کرد.

 

ارتودنسی نامرئی (با پلاک‌های شفاف)

 

 

بسیاری از افرادی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند، دوست ندارند که دستگاه‌هاي ارتودنسی در دهانشان دیده شود. ارتودنسی نامرئی انواع مختلفی دارد که جدیدترین نوع آن ، ارتودنسی متحرک شفاف است. در این نوع ارتودنسی، ابتدا از بیمار قالب‌های بسیار دقیقی تهیه می‌شود. سپس این قالب‌ها برای لابراتوار می‌فرستند که پلاک‌ها را بسازند.

 

ارتودنسی لینگوال از پشت دندان

 

 

ارتودنسی لینگوال نوعی ارتودنسی پنهان است و برای افرادی مناسب است که تمایلی به دیده شدن بریس هایشان ندارند.

از آنجایی که بریس‌های لینگوال (پشت دندانی) در سطح پشتی دندان‌ها نصب می‌شوند، به آنها بریس‌های داخلی هم می‌گویند. بریس‌های لینگوال شبیه به بریس‌های قدیمی هستند، با این تفاوت که محل قرارگیری بریس‌های لینگوال پشت دندان‌ها بوده و بریس‌های قدیمی‌در سطح جلویی دندان‌ها نصب می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مزایای بریس‌های لینگوال برای بزرگسالان این است که آنها می‌توانند بدون جلب توجه به رفع مشکلات ارتودنسی دندان هایشان بپردازند. نصب این بریس‌ها اندکی مشکل است و باید توسط دندان پزشک با سابقه و ماهر انجام شود.

 

مراحل درمان از طریق ارتودنسی متحرک

1. قالب گیری از دندان‌ها
2. ساخت پلاک متحرک در لابراتوار
3. قرار دادن پلاک در دهان و اطمینان از مناسب بودن اندازه آن و فعال کردن فنرها یا پیچ‌ها
4. مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی چگونگی حرکت دندان‌ها و دستکاری پلاک

عوارض ارتودنسی چیست؟

بیمارانی که متقاضی درمان ارتودنسی هستند باید بهداشت بسیار خوبی داشته باشند، چون در شرایط قرارگیری پلاک‌های متحرک و به خصوص براکت و سیم‌های ثابت رعایت بهداشت دهان مشکل‌تر می‌شود و اگر بیمار دقت و تمرکز کافی در رعایت بهداشت خود نداشته باشد، دندان‌ها زیر براکت و سیم‌های ارتودنسی به سرعت دچار پوسیدگی می‌شوند.

در نهایت باید گفت که ارتودنسی اگرچه ممکن است بسیار طولانی و گاهی اذیت کننده باشد، ولی نتایجی که هم از نظر زیبایی افراد و هم رفع مشکلات جدی سیستم دندانی به دنبال دارد ارزش این حجم از تحمل کردن را دارد .