تفاوت‌های کرونا با انفلوآنزا و سرماخوردگی

همه‌گیری جهانی (پاندمی) عفونت ویروس کرونای نوظهور 2019 (2019-nCoV یا با نام تازه‌ی آن SARS-CoV-2) که نخست در ماه دسامبر سال 2019 در شهر ووهان چین شناسایی شد و از آن زمان به بعد، در سراسر کره‌ی زمین شیوع یافت، قربانیان زیادی را به کام مرگ کشانده و نیز زندگی بسیاری از مردم را در سراسر جهان تحت‌الشعاع قرار داده است. به‌طور کلی در مواجهه با هر بحرانی، خواه از جنس فجایع زیست محیطی و خواه از جنس بیماریِ مسری و با خاصیت انتقال بالایی مانند COVID19، گام اول شناسایی و تشخیص درست آن و راهبریِ اقدامات کنترلی برمبنای داده ‌های تشخیصی موجود است. به‌ دلیل وجود ضریب خطای بالا در تشخیص یک بیماری عفونی نوظهور با رفتارهای تعریف ‌نشده و نامعین، ضرورت برهم ‌کنشِ میان پزشکانی که با موارد جدید و تظاهرات نامعمول (آتیپیک) آن سروکار دارند، نتیجه می‌شود. برمبنای این تجربیات، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، گایدلاین‌های تشخیصی خود را به طور مرتب تحت بازبینی قرار داده و فهرستی از علائم مشترک بیماری در جمعیت حداکثری از بیماران را براساس مشاهدات تازه و تغییرات به وجود آمده به‌روزرسانی می‌کند. 

چرا کرونا به آنفولانزا شباهت دارد؟

ویروس کرونای نوظهور 2019 از اخلاف ویروس کرونای عامل سرماخوردگی فصلی است. این ویروس به‌دنبال جهش‌های ژنتیکی و از خفاش‌ها منشأ گرفته است. از طرف دیگر هم‌پوشانی زمانی و شباهت تظاهرات آن با انفلوآنزای فصلی که عامل آن ویروس انفلوآنزای تیپ A یا B از خانواده‌ی ارتومیکسوویریده است، در بسیاری از موارد تمایز این بیماری‌ها از یکدیگر را دشوار می‌سازد. بسیاری از علائم سرماخوردگی یا COVID19 ممکن است در بیماران مبتلا به عفونت ویروس انفلوآنزا نیز یافت شود؛ در این موارد آتیپیک و مرزی، تشخیص دقیق جهت پیش‌بینی سیر بیماری و شروع درمان‌های مناسب و ضروری اهمیت بسیار دارد. 

سرما خوردگی

بسیاری از افراد در طی فصول زمستان و بهار، به سرماخوردگی معمول کرونا ویروسی یا رینوویروسی مبتلا می‌گردند. با این حال، امکان ابتلا به کرونا ویروس معمول یا رینوویروس عامل رینیت (آبریزش بینی)، در هر زمان از سال وجود دارد.

علائم سرما خوردگی عبارتند از:

• گلودرد
• آبریزش بینی
• سرفه
• عطسه
• سردرد و بدن‌درد

افراد اغلب در طی یک هفته الی 10 روز بهبود می‌یابند؛ مگر در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم که در این بیماران، سرماخوردگی ساده نیز ممکن است به بروز پیامدهای سختی چون ذات‌الریه (پنومونی) بیانجامد. 

SARS-CoV-2 به‌دلیل انتساب تبارزایشی به کروناویروس معمول، عمدتاً علائمی مشابه آن را بروز می‌دهد. بسیاری از افراد، تقریباً حدود 80 درصد، فاقد علامت هستند و بسیاری نیز تظاهرات تنفسیِ خفیف را تجربه خواهند کرد.

علائم در طی 2 الی 14 روز از مواجهه با ویروس ظاهر شده و عبارتند از:

• تب یا لرز
• سرفه
• تنگی نفس
• خستگی
• درد عضلانی یا درد بدن
• سردرد
• فقدان حس بویایی یا چشایی
• گلودرد
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• تهوع و استفراغ 
• اسهال

چنانکه مشاهده می‌شود، بسیاری از این علائم با تظاهرات سرماخوردگی فصلی هم‌پوشانی دارند. با این حال، دست کم در درصدی از بیماران، شدت بیماری در اثر ابتلا به این دو عفونت بسیار متفاوت است. امکان پیشرفت بیماری به سوی ذات‌الریه و سندرم زجر تنفسی حاد Acute respiratory distress syndrome (ARDS) که نرخ بالایی از مرگ و میر را داراست، در عفونت با ویروس کرونای نوظهور بسیار بیشتر است؛ به‌خصوص در افراد مسن‌تر و افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای (سرطان، نارسایی کلیوی، بیماری انسدادی مزمن ریه، افراد با نقص ایمنی، چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی، آنمی داسی شکل و دیابت). 

از طرف دیگر انفلوآنزای تیپ A و B که هرساله اپیدمی‌هایی در مناطق مختلف جهان ایجاد می‌نماید، علائمی تقریبا مشابه با کروناویروس دارد. در برخی از موارد این دو عفونت بدون انجام تست‌های آزمایشگاهی و تنها برمبنای شرح ‌حال از یکدیگر قابل تمیز نیستند. انفلولانزا و COVID19 هردو ممکن است طیفی از تظاهرات از بیماریِ بدون علامت تا علائم شدید درگیری دستگاه تنفسی تحتانی (ذات‌الریه یا پنومونی) را از خود نشان دهند.

علائم مشترک کرونا و انفولانزا :

• تب و لرز
• سرفه
• تنگی نفس
• خستگی
• گلودرد
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• درد بدن و درد عضلانی
• سردرد
• استفراغ و اسهال (که در کودکان شایع‌تر از بالغین است)

روش انتقال کرونا و آنفولانزا چگونه است؟

علاوه بر این، روش انتقال هردوی این ویروس‌ها از طریق تماس نزدیک، قطرات تنفسی و سطوح و اشیای آلوده به ویروس صورت می‌گیرد. درنتیجه، اقدامات سلامت جمعی در راستای پیشگیری از این بیماری‌ها دارای نقاط اشتراک بسیاری خواهد بود. این اقدامات شامل شست و شوی دست‌ها و رعایت آداب تنفسی ویژه (مانند سرفه‌کردن در داخل آرنج یا یک دستمال‌کاغذی و بلافاصله دورانداختن آن) می‌شوند. 

علی رغم آنچه که گفته شد، تفاوت‌هایی نیز در انواع معمول (تیپیک) هریک از عفونت‌های انفلوآنزا و ویروس کرونای نوظهور یافت می‌گردد. به‌عنوان مثال، شروع علائم در سرماخوردگی و COVID، تدریجی بوده و در انفلولانزا ناگهانی و سریع است. تب در سرماخوردگی نادر و در عفونت انفلولانزا و کروناویروس شایع است. با این حال، شدت تب نیز در این دو بیماری تفاوت دارد. به این ترتیب که تب بالای 40 درجه بیشتر در انفلوآنزا و تب‌های پایین‌تر در عفونت کروناویروس گزارش شده است. لرز، مخصوصا لرز شدید و سردرد در گروه شاخصه‌های انفلوآنزا قرار می‌گیرند. 

سرفه جزو موارد تظاهرات انفلوآنزا و کروناویروس بوده و در سرماخوردگی به ندرت دیده می‌شود. تفاوتی که میان سرفه‌های انفلوآنزا و کروناویروس وجود دارد در میزان خلط آن‌ها قابل توضیح است. اگر شک دارید که به کدام بیماری مبتلا شده اید میتوانید از بهترین پزشکان بیماری های عفونی مشاوره آنلاین یا نوبت اینترنتی دریافت کنید.  سرفه‌های انفلوآنزا معمولاً مرطوب و خلط‌دارند؛ درحالیکه سرفه‌ی خشک به عفونت کروناویروس اختصاص می‌یابد. بروز گلودرد نیز در COVID19 نادر است. در عوض، تنگی نفس‌های شدید در این بیماران گزارش شده است.  

آبریزش بینی، گرفتگی بینی و عطسه مختص سرماخوردگی فصلی بوده و به ندرت در عفونت‌های جدی‌تر انفلوآنزا یا کروناویروس یافت می‌گردد.

در بین علائم گوارشی، بی‌اشتهایی در هر سه‌ی این بیماری‌ها گزارش شده است. شکم‌درد نادر بوده و تهوع و استفراغ و اسهال عمدتاً در انفلوآنزا شیوع دارد. 

بیشتر افرادی که به انفلوآنزا مبتلا می‌شوند، در طی چند روز تا کمتر از دو هفته بهبود می‌یابند؛ با این حال برخی از بیماران ممکن است به پیامدها و عوارض بیماری (مانند ذات‌الریه) دچار گردند؛ عوارضی که می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات یا مرگ‌آور باشد. افراد در معرض خطر ازنظر عوارض و پیامدهای انفلوآنزا عبارتند از: افرادی با 65 سال سن یا بیشتر، بیمارانی که از بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت یا بیماری قلبی رنج می‌برند، زنان باردار و کودکان کمتر از 5 سال و خصوصا در میان آن‌ها کودکان با سن کمتر از 2 سال. 

تست های کرونا

تست‌های تشخیصی مولکولی مانند تست‌های واکنش زنجیره‌ای پلیمراز polymerase chain reaction یا PCR در موارد مشکوک می‌تواند به تمایز این بیماری‌ها از یکدیگر کمک نماید. در درمان انفلوآنزا خصوصاً درموارد متوسط تا شدید یا درصورتی که فرد در معرض خطر بروز پیامدها و عوارض جدی بیماری قرار دارد (افراد پرخطر)، داروی ضدویروسی اسلتامیویر با نام تجاری تامی‌فلو تجویز می‌گردد. در موارد سرپایی، درصورتی که درمان در حدفاصل 48 ساعت از شروع تظاهرات بیماری آغاز گردد، دارای اثرات مثبت‌ بیشتری خواهد بود. درصورت پیشروی بیماری به سمت سندرم زجر تنفسی حاد، اقدامات حمایتی، اکسیژن‌رسانی و بستری در آی سی یو ضرورت می‌یابد. 

تاکنون درمانِ موثری برای عفونت کروناویروس به ثبت نرسیده است؛ البته طیف گسترده‌ای از داروهای مورد مصرف در بیماری‌های دیگر، از جمله اسلتامیویر که بحث آن درمورد انفلولانزا رفت، همینطور واکسن های انفولانزای دیگر، برای درمان COVID19 پیشنهاد شده و مورد آزمون قرار گرفته‌اند و برخی نیز اثرات مثبتی از خود نشان داده‌اند. به ‌هر ترتیب، تا زمان کشف و ساخت دارویی که بطور مستقیم عامل این عفونت ویروسی را مورد هدف قرار دهد، تغییر کاربری برخی داروهای موجود تنها گزینه‌ی در دست در مقابله با عفونت مستقرشده در بدن بیماران COVID19 خواهد بود.