سرطان رحم به معنی رشد بیرویه و بدخیم هر نوع از سلول‌هایی است که بافت رحم را تشکیل میدهند. تراکم سلولهای سرطانی موجب شکلگیری تومور بدخیم میشود. البته به رشد سلولهای غیرسرطانی، تومور خوشخیم گفته میشود.
تقریبا سه درصد از زنان به سرطان رحم مبتلا میشوند و احتمال ابتلا به سرطان رحم در زنان پس یائسگی افزایش مییابد. اگر علائمی دارید برای اطمینان میتوانید از دکتر های متخصص زنان و زایمان مشاوره آنلاین دریافت کنید یا نوبت آنلاین حضوری دریافت کنید. این سرطان به اندازه سایر سرطانهای دستگاه تناسلی زنان رایج نیست ولی با این وجود، باید به اندازه سایر سرطانها جدی گرفته شود و تا جای امکان از آن پیشگیری شود.
علائم سرطان رحم
علائم تا مدتها پنهان است و بعد از این که بدن را به طور جدی درگیر کرد، نشانه‌های آن بروز پیدا می‌کنند. در نتیجه تشخیص سرطان رحم از سایر سرطانها دشوارتر است. علائم این سرطان بسیار متنوع است و تشخیص نوع سرطان رحم میتواند زمانبر باشد.
این سرطان دو نوع دارد؛ سرطان آندومتر و سرطان ساركوم رحمی كه هر كدام علائم و مشكلات خاصی را ایجاد میكند.
سرطان آندومتر
عموماً منظور پزشكان از سرطان رحم، سرطان آندومتر است.
به رشد غیرطبیعی سلولهای غشایی یا مخاطی رحم، سرطان آندومتر گفته میشود. مخاط رحم در واقع همان لایه جدارهی رحم است كه به صورت ماه یانه به شكل خونریزی فرو میریزد. این سرطان معمولا قابل درمان است، اما درصد بهبودی و نتیجه درمان به مرحله سرطان نیز بستگی دارد. علائم این سرطان، از سایر سرطانهای رحم مشخصتر است. در نتیجه بیشتر مبتلایان در مراحل اولیه آن به پزشك مراجعه میكنند.
علائم سرطان رحم عبارتند از:
-
خونریزی مشكوك و غیرطبیعی از واژن:
90 درصد مبتلایان به سرطان رحم خونریزی غیرطبیعی از واژن خود را تجربه میكنند. اگر زنان پس از یائسگی خونریزی كنند یا لكه مشاهده كنند، به احتمال زیاد نشانه سرطان رحم است. زنانی كه هنوز یائسه نشدهاند ممكن است خونریزی غیرطبیعی را از خونریزی عادت ماهیانه خود تشخیص ندهند. -
ترشحات واژینال غیرعادی:
ترشحاتی كه رنگ طبیعی نداشته و به رنگ صورتی یا قهوهای هستند و حتی ممكن است بوی نامطبوع داشته باشند، میتواند نشانه سرطان تلقی شود. -
درد رحم:
در رابطه جنسی یا معاینه پزشكی فرد احساس درد شدیدی در واژن خود دارد. -
دشواری ادرار:
فرد هنگام ادرار كردن درد و سوزش غیرقایل تحملی را احساس میكند.
درد در سایر اندامها: افراد ممكن است در پاها، شكم و زیر شكم و لگن خود درد احساس كند. در این قسمتها نشاندهنده این است كه احتمالا سلولهای سرطانی به سایر اندامها انتشار پیدا كردهاست.
سرطان ساركوم
سرطان ساركوم رحمی نوعی سرطان است كه در آن سلول های سرطانی و بدخیم در عضلههای رحم یا سایر بافتهای پشتیانی كننده از رحم رشد بیرویه میكنند. علائم سرطان ساركوم مشابه سرطان آندومتر است.
علائم سرطان سارکوم عبارتند از:
- درد ناحیه شكم و زیرشكم
- خونریزی واژینال و ترشحات غیرعادی پس از یائسگی
- تكرر ادرار
- خونریزی غیرعادی واژینال، لكهبینی و ترشحات غیرطبیعی
- كاهش وزن ناگهان و احساس سیری و عدم نیاز به غذا
- احساس وجود توده یا تومور در واژن
دلایل ابتلا به سرطان رحم
دلیل قطعی ابتلا به سرطان رحم مشخص نیست. اما عوامل بسیار زیاد و متنوعی در بروز آن دخیل هستند. هر عاملی كه منجر به جهش و رشد غیرطبیعی سلولهای رحم شود، سرطان ایجاد میكند. عوامل زیر از پرتكرارترین دلایل تاثیرگذار در سرطان رحم است:
- چاقی و اضافه وزن بیش از حد؛ زیرا چاقی تعادل هورمونی بدن را بهم میریزد.
- فشار خون بالا
- دیابت
- یائسگی
- قاعدگی زودهنگام؛ پیش از 12 سالگی
- هورمون درمانی با استروژن. مثال بخشی از درمان سرطان سینه، با تزریق هورمون استروژن انجام میشود.
- ژنتیك و سابقه سرطان سینه یا سرطان تخمدان در خانواده و اقوام درجه یك
- سطح بالای استروژن در بدن به هر دلیلی
- سندرم تخمدان پلیكیستیك
- یائسگی دیر (پس از 55 سالگی) سطح استروژن را در بدن افزایش داده و موجب بروز سرطان میشود.
عواملی كه تاثیرات قطعی در بروز سرطان رحم دارند عبارتند از:
-
هرگز باردار نشدن:
زنانی كه در عمر خود هیچگاه باردار نشدهاند در مقایسه با زنانی كه یكبار یا بیشتر باردار شدهاند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان آندومتر هستند. -
سن :
در سنین بالاتر و یائسگی های دیرهنگام ریسك ابتلا به سرطان رحم و سرطان سینه افزایش مییابد. -
سندرم سرطان كرونر:
این سرطان كه به دلیل جهش یك ژن خاص از والدین به فرزندان منتقل میشود، احتمال ابتلا به سرطان روده و سرطان آندومتر را قوت میبخشد.
تشخیص
سرطان آندومتر درون رحم اتفاق میافتد و از طریق آزمایش پاپاسمیر قابل تشخیص نیست. درواقع نمونه برداری باید از خود بافت آندومتر انجام شود. با یكی از دو روش زیر میتوان از آندوكتر نمونه برداری كرد.
بیوپسی آندومتر:
در این روش با وارد كردن لولهای باریك و منعطف به رحم از طریق گردنهی رحم، اندكی از بافت آندومتر را تراشیده میشود و به آزمایشگاه برای بررسی و تشخیص سلولهای سرطانی منتقل میشود.
دیلاتاسیون و كورتاژ:
طی این فرایند گردنه ی رحم را باز میكنند و كورتاژ را وارد رحم كرده و نمونه برداری میكنند. سپس این نمونه برای تشخیص به آزمایشگاه تخصصی منتقل میشود.
البته روشهای دیگری برای نیز برای تشخیص وجود دارد كه در كنار نمونه برداری انجام میشود.
این روشها عبارتند از:
- معاینه فیزیكی واژینال و بررسی سابقه پزشكی و عامل وراثت: پزشك سلامت عمومی بیمار را جویا میشود و سعی میكند نشانه هایی غیرعادی یا برآمدگی های جدید در زیر شكم را بررسی كند.
- معاینه با سونوگرافی ترانس واژینال: پزشك با مشاهده این سونوگرام میتواند تومورها را مشاهده كند.
- سیتی اسكن: با عكسبردای از بدن به وسیله كامپیوتر، وجود تومورها را بررسی میكنند.
درمان سرطان رحم
درمانهای مختلفی برای سرطان رحم ارائه شده است كه با توجه به شدت و مرحله سرطان، انتخاب میشود.
برخی از این درمانهای سرطان رحم را بررسی خواهیم كرد:
-
جراحی:
بعد از اطمینان از وجود تومور در رحم، پزشك ممكن است تشخیص دهد كه رحم را از بدن خارج كند. اگر سلولهای سرطانی به به سایر اندامها مثل لولههای فالوپ و تخمدانها نیز انتشار پیدا كرده باشد، آن اندامها را نیز از بدن خارج میكنند. -
رادیوتراپی :
در این شیوه درمان عضو مربوط و سلول های سرطانی در معرض تشعشعات بسیار قوی هستهای قرار میدهند. -
شیمی درمانی:
یكی از رایجترین شیوههای درمان برای هرگونه سرطانی، شیمیدرمانی است. در شیمیدرمانی مواد شیمیایی تجویز شده از طریق تزریق، لوله، یا از طریق دهان وارد بدن میشوند و سلولهای سرطانی را از درون نابود میكنند. با وجود عوارض زیاد شیمیدرمانی، باز هم یك روش درمان معتبر و رایج به شمار میآید. -
هورمون درمانی:
از آنجایی كه یكی از دلایل بروز سرطان رحم عدم تعادل هورمونی در بدن بود، میتوان در فرایند درمان با كنترل سطح استروژن و پروژسترون از رشد بیشتر سلولهای سرطانی جلوگیرd كرد. در هورموندرمانی میزان استروژن را كاهش و پروژسترون را افزایش میدهند.
پیشگیری از سرطان رحم :
راههای پیشگیری از سرطان رحم بسیار موثر هستند و بهتر است همه بانوان در سنین مختلف با توجه به این توصیه های پیشگیری احتمال ابتلا به سرطان رحم و سایر سرطانها را تا حد امكان كاهش دهند.
به طور مرتب به دكتر زنان مراجعه كنید و در جریان سلامت واژن و رحم خود باشید. برای مراجعه به پزشک زنان زایمان میتوانید از سایت داکتاپ (doctop.com) نوبت آنلاین دریافت کنید. مزیت مراجعه مرتب به پزشك زنان این است كه هر نوع علامت غیرعادی در بدن شما مورد بررسی پزشكی و دقیق قرار میگیرد.
جلوی اضافه وزن خود را بگیرید. همواره سعی كنید با رژیم غذایی پر میوه و سبزیجات و كم قند و چربی، وزن مناسب خود را حفط كنید و مراقب فشار خون یا دیابت در بدن خود باشید.
به طور مرتب ورزش كنید. ورزش كردن سلولهای شما را جوان نگه میدارد و ریسك ابتلا به انواع سرطان را كاهش میدهد. حداقل هفتهای سه ساعت ورزش به همه بانوان توصیه میشود.
دیدگاه ها