هدف اصلی از دندان‌پزشکی کودک در واقع پیشگیری، مدیریت و آموزش در مورد سلامت دهانی است. این موضوع تنها مربوط به کودکان نمی‌شود، بلکه هدف بخشی از این آموزش والدین آن‌ها نیز هست. چرا که آن‌ها باید بتوانند کودک را در داشتن دهان و دندان‌هایی سالم راهنمایی کنند. هنگام انتخاب دندانپزشک برای کودک خود باید به سابقه و نحوه‌ی انجام اعمال پزشک دقت کنید، چرا که جلسه‌ی اول اهمیت به‌سزایی دارد و تاثیر فراوانی در تصویر ذهنی کودک از مطب دندان‌پزشکی و سلامت دندان‌هایش می‌گذارد.
تفاوت اصلی دندانپزشک کودکان با دندانپزشک بزرگسالان این است که با استفاده از شیوه‌های روانشناسی تائیدشده و قواعد به‌خصوص سعی می‌کنند کودک تجربه‌ای رضایت‌بخش و نسبتا بدون درد داشته باشد.
در صورتی که در این مرحله شخص تجربه‌ی بدی داشته باشد ممکن است تصویرش و حسش نسبت به مطب دندان‌پزشکی برای همیشه خدشه‌دار شود. حدودا شش تا نه‌ماه پس از به دنیا آمدن کودک دلبندتان، دندان‌هایش شروع به رشد می‌کند. دندان‌ها شیری به عنوان راهنمایی برای جایگیری دندان‌های دائمی عمل می‌کنند، به همین دلیل است که مراقبت از دندان‌های کودک از همان مراحل اولیه می‌تواند در سلامت وی در سنین بالاتر تاثیر بگذارد. پس در صورتی که کودکی دسترسی لازم به دندانپزشک کودکان را داشته باشد، بهتر است به مطب وی مراجعه کند.
اهمیت سلامت دندان کودک
حفره‌های دندانی که گاهی به عنوان پوسیدگی نیز شناخته می‌شوند یکی از شایع‌ترین دلایل مزمن دردها و عفونت‌ها در دهان کودکان است. این عفونت‌ها می‌توانند منجر به ایجاد مشکلات عدیده‌ای همچون دشواری در غذا خوردن، حرف زدن، بازی کردن یا یادگیری شوند. کودکانی که سلامت دهان و دندان ضعیف‌تری دارند نمرات پائین‌تر و غیبت‌های بیشتری نسبت به کودکان دیگر همسال خود دارند.
حدود یکی از هر پنج کودک پنج تا یازده ساله حداقل یک دندان پوسیده دارد که به آن رسیدگی نشده است. یکی از هر هفت نوجوان دوازده تا نوزده ساله نیز از مشکلی مشابه رنج می‌برد.
خبر خوب این است که این حفره‌ها قابل پیشگیری هستند. یکی از شیوه‌های ساده‌ی پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده از فلوراید یا مسواک‌های حاوی فلوراید یا کارگذاری سیلانت‌هایی است که از دندان‌ها حفاظت می‌کنند. یکی از دلایل دیگر لزوم بررسی دندان‌های کودک در سنین پائین، پیشگیری از بدجفتی دندان‌ها در سنین بالاتر است. تا رسیدن به سن هفت‌سالگی نحوه‌ی قرارگیری دندان‌های کودک تقریبا مشخص شده و می‌توان در این سن به‌راحتی از احتیاج به ارتودنسی در سنین بالاتر جلوگیری کرد.
شیوه‌های درمان
- بررسی سلامت دهان نوزاد، که شامل ارزیابی میزان درخطر حفره‌های دهانی بودن در مادر و کودک می‌شود.
- مراقبت پیش‌گیرنده‌ی دهانی که شامل تمیز کردن، فلوراید و همچنین توصیه‌های تغدیه‌ای می‌شود.
- مشاوره در رابطه با عاداتی مانند مکیدن شست یا جویدن اسباب‌بازی‌ها.
- ارزیابی اولیه برای تصحیح و صاف کردن دندان‌ها.
- درمان حفره‌ها یا عفونت‌های دهانی.
تشخیص عارضه‌های دهانی که مرتبط به بیماری‌هایی مانند دیابت، نقص قلبی مادرزادی، آسم، التهاب مخاط بینی آلرژیک و بیش‌فعالی یا کمبود توجه می‌شود.
مدیریت عارضه‌ها و بیماری‌های لثه‌ای که شامل زخم معده، کوتاهی فرنولوم، بیماری‌های اطراف یا ضریع دهانی و کیست‌های لثه می‌شود.
درمان ضربه‌های دهانی مانند شکستگی دندان، پریدگی لبه‌ی دندان، جابه‌جایی و کنده شدن آن.
فرآیند معمول مراجعه به مطب دندان‌پزشکی کودکان چیست؟
غالبا در ابتدا هنگامی که کودک روی پای شما نشسته است دندانپزشک نگاهی به دندان‌های وی می‌اندازد. به این صورت هم تصویری اولیه در ذهن پزشک شکل می‌گیرد هم ممکن است با پیش رفتن مرحله‌ای کودک بیشتر احساس راحتی کند. به دلیل این آزمایش اولیه، بهتر است از قبل دندان‌های کودکتان را تمیز کنید و در صورتی که بیشتر از دو سال سن دارد، آن‌ها را با فلوراید بشوئید. دندانپزشک پس از معاینه‌ی اولیه از شما سوالاتی در مورد نحوه‌ی تغذیه‌ی کودک، رشد وی، نحوه‌ی میک زدن و حوادثی که ممکن است برایش رخ داده باشد سوال‌هایی خواهد پرسید. در این مرحله اگر مشکل خاصی وجود نداشته باشد دندانپزشک نحوه‌ی صحیح تمیز کردن دندان، معیارهای موثر در پوسیدگی و روش‌های مراقبت از دندان در آینده را بهتان توضیح خواهد داد.
در صورتی که کودک نیاز به انجام جراحی یا موارد مشابه داشته باشد، نباید تا چهار ساعت قبل از جراحی شیر مادر و تا شش ساعت شیرخشک یا شیر حیوانات را بخورد. شش ساعت قبل از وقت ویزیت بهتر است تنها غذایی سبک بخورد که چرب نباشد و شامل گوشت و سایر موارد دیرهضم نیز نباشد. آب، آبمیوه، نوشیدنی گازدار، چای یا قهوه‌ی تلخ تا دو ساعت قبل از ساعت حضور مجازند و در صورتی که نیاز به خوردن قرص یا داروی خاصی وجود دارد، می‌توانید مصرفش کنید اما باید پزشک مربوطه را در جریان آن قرار دهید تا با داروهایی که ممکن است حین پروسه مصرف شود تداخلی نداشته باشد. در ضمن هنگامی که کودک را به خانه می‌برید ممکن است بخوابد یا حس گیجی داشته باشد یا حساس شده باشد و گریه کند. والدین باید در خصوص این موارد و مدت‌زمانی که کودک باید تحت مراقبت آن‌ها باشد از دندانپزشک سوال کنند تا از مسائل ناگوار بعد از جراحی جلوگیری کنند.
تجربه‌ی کودک در مطب
بچه‌ها همچون بزرگسالان نیستند و مدیریت رفتار آن‌ها تفاوت فراوانی با بزرگسالان دارد. به همین دلیل است که دندانپزشک کودکان می‌داند که باید چگونه کودک را مجاب به همکاری کند. آن‌ها به نحوی با کودکان برخورد و آن‌ها را معاینه می‌کنند که کودک احساس راحتی و آرامش کند. این فرآیند شامل شیوه‌های مختلفی که در روانشناسی کودکان در حوزه‌های مرتبط به مراحل رشد مورد بررسی قرار گرفته می‌شود. دفتر کار این دسته از پزشکان نیز به همین منظور طراحی شده است. ممکن است در مطب این دندانپزشکان نقاشی، عروسک یا رنگ‌های شاد ببینید. برخی از این دندان‌پزشک‌ها ممکن است به کودک در انتهای فرآیند عروسک یا هدیه‌ی دیگری بدهند تا در آینده خاطره‌ی خوبی از تجربه‌اش داشته باشد. باید توجه شود که اتفاقاتی که بعد از خارج شدن از مطب می‌افتند به اندازه‌ی خود معاینه و درمان اهمیت دارند.
مثلا یک بررسی نشان داد که وقتی به کودکان در مطب و قبل از انجام اعمال دردناک بستنی یا چیز خوشحال‌کننده‌ی دیگری داده می‌شود، ممکن است کودک آن چیز را نیز در ذهنش به تجربه‌ی درد متصل کند و از آن نیز نفرت پیدا کند.
بر همین اساس است که قبل از انجام هرکاری در مطب، دندانپزشک باید به کودک اطلاع دهد که دقیقا قرار است چه اتفاقی برایش بیفتد. چرا که آمادگی باعث می‌شود کودک دچار شوک نشود.
دیدگاه ها