بعضی از کودکان به سرعت و بدون مشکل دوران نوجوانی خود را طی می کنند. ولی دسته‌ای هم هستند که دوران بلوغ مثل آوار بر سرشان خراب می‌شود و وقتی این اتفاق بیفتد، دیگر هیچ چیز مثل سابق نیست. این شرایط باعث می‌شود که والدین دل شکسته به مشاوران مراجعه و از رفتار ناشایست نوجوان که در اثر این دگردیسی ایجاد شده، گله‌ها بکنند.

باید بدانید که همه‌ی نوجوانان ممکن است مشکلاتی داشته باشند، از نوسانات خلقی گرفته تا مشکلاتی که در مدرسه پیش می‌آید. به عنوان والدین، باید بدانید که چه زمانی این مشکلات طبیعی هستند و چه زمانی فرزند نوجوان شما به روان درمانی و مشاوره نیاز دارد.

مشاوره خجالت ندارد

مشاوره و روان درمانی برای مشکلات روانی حاد ، جنون ، اختلالات خطرناک یا شرایط این چنینی نیست. لازم نیست حال و احوال کودک شما به شرایط بحرانی برسد تا به درمانگر یا مشاور مراجعه کنید. نه، مشاوره و روان درمانی به هرکسی که در زندگی خود دچار چالش شده است، کمک می‌کند. اتفاقاً بهتر است زمانی که هنوز شرایط بغرنج نشده به مشاوره مراجعه کنید تا مشکل ساده‌ فرزندتان به یک مشکل بزرگ‌تر تبدیل نشود.

اگر فکر می‌کنید که مشاوره یا روان درمانی به فرزند نوجوان شما کمک می‌کند، وقت را تلف نکنید، یک مشاور خوب پیدا کنید و یک زمان ملاقات با او تعیین کنید. برای پیدا کردن مشاور یا روان درمانگر می‌توانید به صفحه بهترین پزشکان متخصص روانپزشکی مراجعه کرده و پس از انتخاب متخصص سوالات خود را بپرسید. گاهی اوقات تنها چند جلسه‌ی مشاوره، تغییر چشمگیری در سلامت روانی و شادابی روحی فرزندتان ایجاد می‌کند.

اما سوالی که ممکن است برای شما پیش آید این است که آیا روان درمانی غیرحضوری در دوران کرونا مؤثر است؟ 

۱۰ دلیل شایع برای روان درمانی در نوجوانان

فرزند نوجوان شما می‌تواند در مورد انواع و اقسام موضوعات با درمانگر صحبت کند و نگرانی‌های خود را برطرف کند؛ موضوعاتی مثل مشکلات در روابط دوستی یا هویت جنسی. پس نیاز نیست که فرزند شما مشکل خاصی داشته باشد، می‌تواند در مورد موضوعات مختلف صحبت کند و از مشاور همفکری بگیرد.
در ادامه به بررسی ۱۰ مورد از شایع‌ترین علل مراجعه نوجوانان به مشاوره و روان درمانی پرداخته‌ایم:

1.  افسردگی

افسردگی جزو اختلالات خلقی است و معمولاً در دوران نوجوانی شروع می شود. در صورتی که درمان مناسب برای افسردگی دریافت نشود، تا سنین بزرگسالی ادامه می‌یابد. تشخیص به موقع افسردگی و شروع درمان آن در سریع‌ترین زمان ممکن، مهم‌ترین عوامل در احتمال موفقیت درمان هستند. افسردگی در نوجوانان نسبتاً شایع است. به گزارش سازمان CDC، در ۳.۲ درصد از نوجوانان در سنین ۳ تا ۱۷ سال افسردگی دیده می‌شود. 

• • اگر این علایم افسردگی را در نوجوانان مشاهده کردید، بهتر است با مشاور برای برگزاری یک یا چند جلسه‌ی روان درمانی مشورت کنید:
    • شکایت از مشکلات جسمی (مثل سردرد یا دلدرد مداوم)
    • صحبت در مورد مرگ یا خودکشی
    • صحبت‌های منفی راجع به خود
    • خواب بیش از حد یا کم خوابی
    • عصبانیت و تحریک پذیری
    • دوری از دوستان و خانوده
    • دشواری در تمرکز
    • خستگی

همینطور بخوانید :

• درمان افسردگی با دارو یا مشاوره ؛ کدام بهتر است؟
• درمان افسردگی با مشاوره و روان درمانی

2. اختلال اضطرابی

این که نوجوانان گهگاهی نگران شوند، طبیعی است ولی برخی از آن‌ها اضطراب شدیدی را تجربه کنند که اصلاً خوب نیست. اگر فرزند شما برای صحبت کردن در کلاس مشکل دارد یا مدام نگران است که اگر بخواهد جلوی جمعی صحبت کند چه اتفاقی برایش خواهد افتاد، روان درمانی می‌تواند به اون کمک کند. مشاوره به نوجوان راهکارهای مدیریت اضطراب را می‌آموزد و از بار مشکلات او کم می‌کند.

3. مشکلات رفتاری

اخراج و توبیخ در مدرسه، سرپیچی از قوانین منزل، رفتارهای خشن و تهاجمی ممکن است علامتی از یک مشکل روانی جدی‌ باشند. اگر فرزند نوجوان شما این رفتارها را نشان می‌دهد، بهتر است در یک جلسه روان درمانی با مشاور صحبت کند تا اگر بیماری روانی، نقص‌های مهارتی یا مشکلات اجتماعی بالقوه‌ای وجود دارند، شناسایی شوند. 

4. مشکلات سوء مصرف و اعتیاد

متاسفانه مصرف دخانیات، مواد مخدر و الکل می‌تواند مشکلات جدی برای نوجوانان ایجاد کند. اگر فرزند شما دچار اعتیاد شده، می‌توانید از مشاورین ترک اعتیاد کمک بگیرید. روان درمانی انفرادی، روان درمانی گروهی، سم زدایی و اقامت در کمپ (در موارد حاد) می‌توانند به خوبی فرزند نوجوان شما را از مخمصه اعتیاد نجات دهند.

• تذکری را باید در اینجا یادآور شویم. فکر این که فرزند نوجوان دچار اعتیاد شده یا مواد مخدر مصرف کرده، قلب هر پدر و مادری را به درد می‌آورد. بسیاری از والدین نمی‌توانند تصور چنین موضوعی را داشته باشند و می‌گویند: «بچه‌ی ما؟ به هیچ عنوان». انکار کردن و پاک کردن صورت مسئله دردی از فرزند عزیز شما دوا نمی‌کند. سعی کنید متعادل رفتار کنید، یعنی حساسیت به خرج ندهید ولی در ذهن‌تان آمادگیش را داشته باشید.

واقعیت این است که شیوع اعتیاد و مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان کم نیست. مثلاً در پژوهشی که در پنج استان تهران، قم، خوزستان، مازندران و کرمانشاه انجام شد، شیوع مصرف مواد مخدر در بین پسران کمی بیشتر از ۵ درصد و در دختران حدود ۴ درصد بود.

۵. استرس

نوجوانان در موارد زیادی دچار استرس می‌شوند. استرس این که امتحان‌ ها را خوب بدهند یا بعد از کنکور چه آینده‌ای خواهند داشت. علت استرس هرچه که باشد، می‌تواند نوجوان را آزار دهد. اگر فکر می‌کنید استرس‌های نوجوان زیاد شده و در مدیریت آن‌ها ناتوان است، روان درمانی می‌تواند کمک زیادی بکند. در جلسات مشاوره استرس‌ها تخلیه می‌شوند، راه‌های ناسالم مقابله با استرس (مثل جویدن ناخن یا کندن مو یا عصبی خواری) کاهش می‌یابند و نوجوان می‌آموزد از استراتژی‌های موثر و سالم برای مقابله با استرس استفاده کند.

۶. مشکلات مدرسه و مشکلات اجتماعی

قلدری، نمرات پایین، مشکلات مرتبط با معلمان و اختلاف با دوستان نزدیک از جمله مشکلات اجتماعی هستند که بسیاری از نوجوانان تجربه می‌کنند. مشکلات وجود دارند ولی فرزند نوجوان شما نمی‌داند در مورد آن‌ها باید از چه کسی کمک بگیرد. نوجوانان در جلسات مشاوره یا روان درمانی مهارت‌هایی را برای مقابله این با این مشکلات می‌آموزند. همچنین درمانگر با پشتیبانی و هدایت نوجوان در جهت صحیح، به او کمک می‌کند.

۷. مشکلات حقوقی

دزدی یا کش رفتن چیزهای مختلف، مصرف نوشیدنی‌های الکلی و دعوا چند مورد از جرم‌های شایع در بین نوجوانان هستند. نگهداری در کانون اصلاح و تربیت، موظف کردن نوجوانان به خدمات عمومی رایگان و جزای نقدی از جمله مجازات‌هایی است که برای نوجوانان در نظر می‌گیرند. 

در کشورهای خارجی، برای بسیاری مجرمین نوجوان و زیر سن قانونی، جلسات روان درمانی و مشاوره‌ی اجباری درنظر گرفته می‌شود. ارتکاب جرم در سنین نوجوانی می‌تواند با اهداف دیگری (مثلاً جلب توجه والدین) باشد. برای همین مشاوره موثر خواهد بود.

۸. اعتماد به نفس پایین

خیلی از نوجوانان دچار کمبود اعتماد به نفس هستند یا در شرایطی دچارش می‌شوند. این مشکلی ندارد؛ ولی برخی از نوجوانان دچار مشکلات جدی کمبود اعتماد به نفس هستند. مثلاً وقتی می‌خواهند جلوی جمع صحبت کنند، حالشان بد می‌شود. کودکانی که اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند، مستعد اعتیاد و شکست‌های تحصیلی هستند همینطور در آینده و در بزرگسالی نیز مشکلات متعددی برایشان به وجو آید روان درمانی می‌تواند اعتماد به نفس نوجوان را تقویت کند.

اگر تمام موارد لیست شده در این صفحه را به خاطر شرایط مختلف کنار گذاشتید در رابطه با مورد اعتماد به نفس بی اعتنا نباشید 

۹. حوادث ناگوار

حوادثی که نوجوان را تا دم مرگ می‌برد یا تعرض‌های جنسی می‌توانند تاثیری ماندگار و مادام‌العمر بر نوجوان بگذارند. روان درمانی کمک می‌کند که مقاومت نوجوان نسبت به حوادث ناگوار بیشتر شود و تاثیر منفی حوادث گذشته را کاهش می‌دهد. 

۱۰. سوگواری و رد شدن از سختی ها

سوگواری نوجوانان در شرایط از دست دادن یکی از عزیزان خود متفاوت با بزرگسالان است. این شرایط می‌تواند واقعاً برای کودک سخت باشد. خانواده درمانی یا جلسات روان درمانی انفرادی در کاهش غم و عزای نوجوانان بسیار موثر است.

با خواندن این مقاله حتما برایتان سوال پیش آمده است که آیا کودک من به روان درمانی نیاز دارد ؟